Inleiding
Nadat ik eerder dit jaar het examen Spanish Wine Specialist met goed gevolg had afgelegd kreeg ik een uitnodiging van de DO Yecla en ICEX/Foods en Wine uit Spanje om dit bijzondere wijngebied te bezoeken. Samen met zes andere Nederlandse en Belgische wijnspecialisten werden we bijzonder gastvrij onthaald. Zo werden we ontvangen op het stadhuis van Yecla door de burgemeester Maria Dominguez en door Rafael Verdú, president van DO Yecla. Ook de lokale media was daar aanwezig voor televisieopnames en interviews. Tijdens deze reis kregen we een goede indruk van wat dit wijngebied allemaal te bieden heeft.
DO Yecla
De DO Yecla, opgericht in 1975, is gelegen ten zuidwesten van Valencia in de provincie Murcia en grenst in het noorden aan de DO Almansa en in het oosten aan de DO Alicante. Een klein wijngebied met slechts 7000 ha geclassificeerde wijngaarden. De wijngaarden liggen op 450 tot 900 meter hoogte, verdeeld in twee sub zones: Campo Arriba voor de hoger gelegen, noordelijke wijngaarden met kalk en steenachtige bodems en Campo Abajo voor de lager gelegen zuidelijke wijngaarden met meer klei en zand in de bodem. DO Yecla is niet de kleinste Denominacion de Origen van Spanje, maar wel de enige DO die is verbonden aan en genoemd is naar één gemeente, namelijk het prachtige historische stadje Yecla, hoofdstad van de provincie Murcia. Er zijn negen wijnbedrijven actief hier, waarvan wij er een vijftal gaan bezoeken. Bijzonder nog om te vermelden is dat hier pas in 1978 de eerste fles werd gebotteld, daarvoor werd hier alleen bulkwijn geproduceerd. Momenteel wordt 90% van de opbrengst geëxporteerd naar voornamelijk VS, Canada, UK en Duitsland. In Nederland zijn helaas nog niet alle wijnen verkrijgbaar.
Bodem en klimaat
Ondanks dat dit wijngebied slecht 75 km van de kust ligt heerst er een landklimaat met koude winters (tot 10 graden vorst) en droge hete zomers met maximum temperaturen van rond de 40 graden. De zon schijnt gemiddeld 3000 uur per jaar en er valt jaarlijks slechts 300 mm regen. Er waait geregeld een stevige wind uit het noorden die voor verkoeling kan zorgen. Door de klimatologische omstandigheden werkt ongeveer 90% van de wijnboeren hier biologisch, al is hiervan maar 40-45% gecertificeerd.
De bodem bestaat voornamelijk uit een kalkstenen ondergrond met een zanderige, stenige bovenlaag.
Druivenrassen
De grote trots van de wijnboeren hier is de Monastrell. ’Monastrell is King’ horen we hier geregeld! Deze druif komt oorspronkelijk uit deze regio en is, met zijn dikke schil en kleine bessen, zeer geschikt voor het hete klimaat hier, en levert stevige, complexe wijnen op met veel kleur en tannine. De aanplant in Yecla bestaat voor 80% uit Monastrell, vaak hele oude stokken bush vines zonder irrigatie. De oudste stokken staan nog op hun eigen wortelstokken. Maar inmiddels is dat verboden en er wordt nu alleen nog geënt op Amerikaanse onderstokken (110-Richter). Monastrell is heel veelzijdig en leent zich goed voor blends en zelfs voor zoete wijnen. Overige blauwe druiven zijn Merlot, Syrah, Cabernet Sauvignon en Garnacha Tintorera, de lokale naam voor Alicante Bouschet. De meeste wijnen zijn een blend van Monastrell met een van de andere blauwe druivenrassen.
Er wordt ook op bescheiden schaal witte wijn geproduceerd van Macabeo, Sauvignon Blanc en Verdejo. In tegenstelling tot Monastrell zijn alle overige variëteiten wel geleid (enkele of dubbele cordon) en is irrigatie toegestaan.
Casa Boquera
We beginnen ons bezoek bij het prachtig gelegen Casa Boquera, waar we ook logeren want er is ook een hotel en restaurant. Het is eigendom van het Zweedse echtpaar Schalde dat helemaal verliefd werd op deze prachtige plek. Ze richten er een volledig biologisch bedrijf op, in eerste instantie met de aanplant van mais en later met wijnstokken. Wijnmaker Rafael Lopez Pérez vertelt dat de aanplant hier nog jong, zo’n tien jaar oud en dat ze in totaal 20 ha hebben met Monastrell, Garnacha Tintorera, Petit Verdot, Syrah voor rood en rosé en Moscatel, Sauvignon Blanc en Chardonnay voor wit. Ze maken nu wijn van eigen, met de hand geoogste en geselecteerde, druiven maar tot voor kort kochten ze elders de druiven voor hun wijnen. De totale productie is nooit meer dan 100.000 flessen per oogstjaar om zo de beste kwaliteit te garanderen. Vóór de fermentatie krijgen de ontsteelde blauwe druiven een koude inweking van maar liefst vijf dagen op een temperatuur van 5 tot 8 graden. Vergisting vindt plaats in kleine rvs vaten met natuurlijke gisten en duurt tussen de 10 en 20 dagen. Na stabilisatie rijpt een deel van de wijnen op 90% Frans en 10% Amerikaans eiken. De notities van de geproefde wijnen van alle bezochte wijnhuizen staan onder dit artikel.
Barahonda
We worden in een bijna 100 jaar oude wijngaard ontvangen door Alfredo Candela, die samen met zijn broer Antonio, eigenaar is van Barahonda. Monastrell, van 55 jaar oude stokken, staat hier aangeplant op 650 tot 850 meter in Campo Arriba, waar de bodem armer is en de temperatuur lager, hetgeen zorgt voor meer concentratie in de druiven, zo legt Alfredo uit.
We vervolgen ons bezoek in de oude wijnmakerij (het bedrijf van de familie Candela bestaat al 100 jaar) waar zich nog de enorme betonnen cuves, oude vaten en wijnpersen bevinden die nu niet meer worden gebruikt. Daarna gaan we naar de nieuwe, uiterst moderne en luxe wijnmakerij. Ook hier bezoeken we de wijngaarden en laat Alfredo zien hoe ze de Lobesia Botrana bestrijden. Dat is een nachtvlindersoort die eitjes legt binnen in de druiventrossen, waarna de larven zich voeden met het vruchtvlees, waardoor de oogst flink wordt aangetast. Door het gebruik van geslachtshormonen (feromonen) wordt er seksuele verwarring gezaaid waardoor er geen bevruchting plaatsvindt en dus ook geen eitjes worden gelegd. Een natuurlijk en zeer effectief middel.
Na de proeverij in de daarvoor bestemde proefruimte eten we in het werkelijk uitstekende restaurant van Barahonda. We krijgen een keur aan gastronomische gerechtjes, door de kok zo hoog op smaak gebracht dat zelf de visgerechten moeiteloos samengaan met de rode wijnen.
Bodegas Castano
Het volgende wijnhuis dat we bezoeken wordt geleid door Angela Castano. Castano is een familiebedrijf, opgericht door Ramón Castano Santa in 1950 en produceert jaarlijks 4 miljoen liter wijn, waarvan 90% rode wijnen. Ze hebben zelf 400 ha maar verwerken ook nog eens de opbrengst van 1750 ha van andere boeren. Ook hier draait alles om Monastrell, zoals blijkt uit hun logo: The Art of Monastrell. Wijnmaker Mariano Lopez werkt al 34 jaar bij het bedrijf en kent Angela al vanaf haar geboorte. De wijngaard Espinal, die wij bezoeken ligt op 450 meter hoogte in sub zone Campo Abajo en is beplant met oude stokken Monastrell. Ook krijgen we een experimentele wijngaard te zien waar variëteiten als onder andere Malbec en Carmenere zijn aangeplant, bedoeld om in te toekomst te blenden met Monastrell. In de bodega van Castano krijgen we eerst een mooie proeverij en daarna een diner aangeboden met traditionele Spaanse gerechten.
La Purisima
Purisima betekent puur. La Purisima is een coöperatie, opgericht in 1946, waarbij zo’n 300 boeren zijn aangesloten. Het is voor een groot deel aan Purisima te danken dat Yecla in 1975 de DO-status kreeg. Er wordt jaarlijks 10 miljoen liter wijn geproduceerd, waarvan 90% rood. We worden ontvangen door de exportmanager Federico Marco, die vertelt dat er in deze regio al wijn gemaakt wordt sinds de Romeinse tijd. La Purisima heeft momenteel nog 100 ha beplant met oude, ongeënte stokken Monastrell, hier Pie Franco, genoemd. We bezoeken de kelders en zien daar een gigantische tank staan waar maar liefst 850.000 liter wijn in kan worden opgeslagen, bedoeld voor de export van bulkwijn naar een Belgische supermarkt. Maar er wordt ook kwaliteitswijn gemaakt, Iglesia Vieja, een blend van Monastrell, Syrah en Garnacha Tintorera, was de eerste bekende wijn van La Purisima en wordt nog steeds gemaakt. Hier worden veel wijnen gemaakt met een goede prijs/kwaliteit verhouding.
Bodegas Evine
Het laatste wijnhuis dat we bezoeken tijdens deze reis is Evine, waar we worden ontvangen door wijnmaker Felipe Martinez Quintanilla. Evine is een stuk kleiner dan de vorige wijnhuizen, ze bezitten 60 ha wijngaard met 90% Monastrell en 10% Syrah en werken volledig biologisch (gecertificeerd). De Monastrell stokken zijn 20-35 jaar oud met slechts een 0,5 – 1,0 kilo opbrengst per stok om zo de hoogste kwaliteit te oogsten. De wijngaarden liggen in de sub zone Campo Abajo op 500 meter hoogte. Evine maakt vier wijnen, drie rode en een rosé.
Proefnotities:
Casa Boquera
Boquera wit 2021. Muscat, Sauvignon Blanc en Chardonnay met twee maanden Amerikaans hout. Fruitig, tikje boers, mist wat frisheid.
Boquera Rosé 2022. Monastrell. Ongefilterd, nog niet gebotteld. Rood fruit, peperig, snoepjes.
Boquera Joven 2021. Monastrell, Garnacha Tintorera. Paarsrood, zwarte bessen, kersen, ook rozijntjes en gekonfijt fruit. Stevige, iets stroeve tannines.
Boquera semi Crianza 2018. Monastrell, Syrah. Vier maanden hout, zwarte en blauwe bessen, rustiek, wat vluchtig zuur, aanwezige tannines.
Boquera Crianza 2017. Monastrell, Petit Verdot. Zes maanden hout. Stevige, volle wijn, rijpere tannines, zwart fruit.
Boquera Petit Verdot (100%) 2017. Twaalf maanden hout. Veel sap, mooie tannine, specerijen, balsamico.
Bodega Barahonda
Barahonda Wit 2021. Verdejo, Sauvignon Blanc. Frisse zuren, wit fruit, makkelijk doordrinkbaar.
Barahonda Organic 2021. Monastrell, Merlot. Geen hout. Sappig en fruitig, rood fruit, kers, zachte tannines. Moderne stijl.
Barahonda Organic 2019.Monastrell, Syrah. Zes maanden frans eiken. Kruidig, sappig, zachte tannines. Fijne wijn.
Barahonda Summum 2019. Monastrell. Zestien maanden Amerikaans hout. Vanille, kokos, rijp donker fruit, beetje vlezig. Veel alcohol. Gastronomisch.
Tijdens de lunch proefden we achtereenvolgend: Viognier 2019, tien maanden Frans eiken. Barahonda Crianza, 2019, Monastrell, Syrah, Petit Verdot, mooi in balans. Lualma 2019, Monastrell, Tintorera en Syrah, mooie, stevige wijn. Zona Zepa 2011, Monastrell van 70 jaar oude stokken, heel geconcentreerd, mooie rijpingsaroma’s, serieuze wijn. En tenslotte Bellum 2017, Monastrell Dulce, laat geoogst, zoet, niet versterkt, toch 16%.
Bodegas Castano
Espinal. Macabeo 2022, ongefilterd, rechtstreeks uit tank. Fruitig, appel, peer, frisse zuren, jong!
Espinal rosé organic. Monastrell 2022, ongefilterd, rechtstreeks uit tank. Heel fruitig, sappig, rood fruit, frisse zuren.
Vertis Organic 2021. Merlot, Garnacha, Syrah, Cabernet Sauvignon, Monastrell. Licht, soepel, makkelijk (gekoeld) drinken.
Monastrell Organic 2020. Vier maanden Frans en Amerikaans eiken. Fruitig, sappig, chocola, vanille, zachte tannines.
Hécula 2020. Monastrell. Zes maanden Frans (80%) en Amerikaans eiken. Rijp rood fruit, zoete specerijen, elegant, zachte tannines.
Castano Collecion 2017. Monastrell (70%), Cabernet Sauvignon. Tien maanden houtrijping, krachtig, kruidig, donker fruit, wat rijpingsaroma’s, stevige tannines, voldoende lengte en structuur.
Santa 2016. Monastrell (90%), Garnacha Tintorera. Zacht, rijp fruit, tabak, koffie, mooie wijn met goede balans.
Casa de la Cera 2015. Monastrell (50%), Garnacha Tintorera, Cabernet Sauvignon, Syrah en Merlot. Monastrell van 100(!) jaar oude stokken. Twintig maanden rijping op hout. Complex, gerijpt, pruim, zwarte bes, cacao, complex. Mooi glas.
Cisca 2016. Monastrell van 100 jaar oude stokken met lage opbrengst. Traditioneel, 70% Amerikaans eiken. Elegant, veel lengte, rijp donker fruit. Complex.
Cisca 2011. Monastrell van 100 jaar oude stokken. Ontwikkeling, iets troebel, mooie rijpingsaroma’s, balsamico, chocola, mokka. Zachte tannines en mooi geïntegreerd hout.
Dulce 2018. Monastrell. Rozijntjes, dadels, maar niet te zoet door frisse zuren.
Casa Purisima
Purisima Sauvignon Blanc 2022. Ongefilterd, nog niet gebotteld. Tropisch fruit, mooie frisse zuren, klein restzoetje.
Consentido 2022. Macabeo. Ongefilterd, nog niet gebotteld. Rijpt op hout. Bloemig, exotisch.
Estio 2022 rosé. Monastrell, Syrah, Merlot. Ongefilterd, nog niet gebotteld. Rode bessen, opvallend frisse zuren.
Estio Tinto 2021. Monastrell, Syrah. Zacht, soepel, fruitig, geen hout, beetje zuivel. Eenvoudig.
La Purisima Monastrell (100%) 2021. Geen hout. Jong, puur, fruitig, makkelijk drinkbaar door micro-oxygenatie.
Consentido Syrah (100%) 2021. Geen hout. Fris, fruitig, kruidig, soepel, jong drinken.
Consentido Monastrell (100%) 2020. Drie maanden Frans eiken. Kruidig, zwart fruit, drop, lichte toast.
Old Vines Expression 2019. Monastrell (85%), Syrah, Garnacha. Een jaar hout. Kruidig, vol, zachte tannines, goede lengte. Favoriet.
Trapio 2019. Monastrell. Veertien hout. Van 65 jaar oude, ongeënte stokken. Veel fruit, rijpe tannines, maar nu nog wat te jong.
Bodegas Evine
Maria Sarmiento 2021. Monastrell (85%), Syrah. Fris, fruitig met stevige tannines en zuren.
Llano Quintanilla 2018. Monastrell. Acht maanden Amerikaans eiken. Vanille, rijp, jammy fruit, hoog alcohol, stevig.
Kyathos 2018. Monastrell van oude stokken. Achttien maanden Frans en Amerikaans eiken. Kruidig, krachtig, tannine, alcohol.
Caroline Cocheret
Registervinoloog Wijneducatie Nederland